Nowa Ruda ze względu na górskie położenie, malowniczość krajobrazów i obecność w jej granicach wielu obiektów o ciekawej architekturze, a także wpisanych do rejestru i ewidencji zabytków jest miastem o dużym potencjale turystycznym.

Potencjał ten nie jest i nigdy nie był jednak w pełni wykorzystywany, a turystyka nigdy nie była znaczącą gałęzią gospodarki miasta.

W mieście istnieje wiele form spędzania wolnego czasu: liczne szlaki turystyki pieszej, rowerowej, trasy górskie, możliwość uprawiania jazdy konnej.

Przez obszar miasta przebiega kilka oznakowanych pieszych szlaków turystycznych m.in.:

- czerwony (Główny Szlak Sudecki im. dr Orłowicza) relacji: od Wambierzyc i Ścinawki Średniej na Górę Wszystkich Świętych, przez centrum Słupca i dalej w kierunku Srebrnej Góry;

- żółty relacji: od Radkowa i Bieganowa, przez Górę Świętej Anny, Stare Miasto w Nowej Rudzie, Drogosław, Zdrojowisko i dalej do Bielawy;

- zielony relacji: z Góry Wszystkich Świętych, przez Górę Świętej Anny, Stare Miasto w Nowej Rudzie, a następnie przez Świerki i Sokolec na Wielkiej Sowie;

A także kilka oznakowanych tras rowerowych:

- Szlak Podziemnych Atrakcji Turystycznych, który udostępnia zabytkowe kopalnie i podziemne militaria

- międzynarodowy Szlak Cystersów ER-8 (który ma także swoją wersję samochodową)

- Nowa Ruda woła do przejażdżki  dookoła

- Szlak pieszo – rowerowy Dwie Wieże (łączący Górę św. Anny z Górą Wszystkich Świętych)

Centrum Nowej Rudy i jej zabytkowy układ urbanistyczny stanowią solidną podstawę do wypromowania miasta jako ośrodka turystycznego. Malownicza rzeźba terenu, zabytki kultury świeckiej i sakralnej uatrakcyjniają pobyt w mieście.

Można tu znaleźć także liczne atrakcje - Kościół Św. Mikołaja (perłę architektury neogotyckiej), zabytkowy ratusz w centrum, Sanktuarium Matki Boskiej Bolesnej (na Górze Wszystkich Świętych w dzielnicy Słupiec), wieże widokowe na wznoszących się ponad miastem Górach: Św. Anny i Wszystkich Świętych czy też muzeum Josepha Wittiga lub Dawną Kopalnię Nowa Ruda.

Z Nowej Rudy wpisanych jest do rejestru zabytków ponad 30 obiektów i zespołów obejmujących m.in. 5 obiektów sakralnych, 18 domów mieszkalnych, zespół pałacowy, park pałacowy, pałac (zamek), dwór, ratusz oraz dwa obiekty przemysłowe (wieża szybu "Anna" oraz baterie pieców szybowych). Do ewidencji Służby Ochrony Zabytków wpisano 283 obiekty w tym m. in. obiekty sakralne, 250 domów mieszkalnych, budynki szkolne i urzędowe, obiekty dworcowe i przemysłowe oraz 4 mosty i dwie wieże widokowe. Układ staromiejski w Nowej Rudzie jest objęty ścisłą strefą konserwatorską. W mieście ustanowiono dwie strefy ochrony konserwatorskiej oraz jedną strefę ochrony krajobrazowej. Wszystko to świadczy o bogatym dziedzictwie Nowej Rudy i potencjale, który należy wypromować.